Gunnar Gunnarsson rithöfundur styðst við raunverulegt sakamál sem söguefni í sögu sinni Svartfugli sem kom fyrst út á dönsku 1929 en síðar á íslensku í þýðingu Magnúsar Ásgeirssonar árið 1938. Sakamálið sem um ræðir gerðist á árunum 1802-05 „er Bjarni Bjarnason bóndi á Sjöundá drap sambýlismann sinn, Jón Þorgrímsson og banaði síðar konu sinni, Guðrúnu Egilsdóttur, með aðstoð ekkju Jóns, Steinunnar Sveinsdóttur er hann var í þingum við“ (Gunnar Gunnarsson, 1978, bls. 252).

Gunnar segir: „Því hafði slegið niður í mér, er ég leit heim að Sjöundá og minntist Steinkudysar, að þarna væri frásagnarefni fyrir mig. Þessa sögu myndi ég geta sagt. Ekki nákvæmlega eins og hún gerðist, - það er aldrei hægt. En ég mundi geta sagt hana eins og hún hefði getað gerzt. Ef mér heppnaðist vel, myndi ég meira að segja geta sagt hana eins og hún hefði átt að gerast! Lengra kemst enginn.“

Hér má hafa til hliðsjónar útgáfu AB frá 1978 á Svartfugli, en þar er að finna ritgerð um söguna eftir Svein Skorra Höskuldsson bls. 227-258.

Verkefni

1. Arnór Jónsson undirritaði þrjár dómsgerðir Guðmundar Schevings sýslumanns ásamt tilkvöddum þingvitnum. Kynnið ykkur hvernig Gunnar notar nafn Arnórs í Svartfugli. Hvaða persóna sögunnar sækir fyrirmynd til Arnórs og hvaða hlutverki gegnir sú persóna sögunnar?



2. Hvað heita persónur sögunnar sem aðild eiga að sakamálinu? Eru það sömu nöfn og í raunveruleikanum?



3. Lesið vel dóminn yfir Bjarna og Steinunni (sjá dómsskjal) og gerið grein fyrir þeim dómi sem þau hljóta.



4. Athugið líka þátt prófastsins í málinu og þann dóm sem hann hlýtur. Hvaða persóna sögunnar er fulltrúi prófastsins Jóns Ormssonar?



5. Í 30. kafla Svartfugls fæst niðurstaða í dómsmálinu yfir þeim Bjarna og Steinunni með dómskvaðningu Schevings sýslumanns. Skoðið dómsúrskurðinn vel og berið saman við það sem þið komust að í spurningu 3 hér að ofan.



6. Veltið fyrir ykkur hvort orðalag í hinum raunverulega dómsúrskurði endurspeglast í kafla 30 í Svartfugli, þar sem dómurinn er felldur yfir þeim skötuhjúum Steinunni og Bjarna í skáldsögunni.